Ochrona przed wypowiedzeniem umowy o pracę pracownika w wieku przedemerytalnym
Jak wiadomo osoby, którym brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku umożliwiającego przejście na emeryturę są chronione przed zwolnieniem. O tym na czym polega ta ochrona, kiedy dopuszczalne są wyjątki, a także co grozi pracodawcy, który jej nie przestrzega pisałem w innych miejscach na blogu i nie tylko:
Z chwilą osiągnięcia wieku emerytalnego ochrona z art. 39 kodeksu pracy przestaje obowiązywać. Pracownik nie jest już chroniony, ale nadal zwolnienie go z pracy wymaga wskazania uzasadnionej przyczyny takiej decyzji (wypadku umowy na czas nieokreślony).
Czy przejście na emeryturę jest obowiązkiem pracownika? Co jeśli pracownik z osiągnięciem wieku emerytalnego nie rezygnuje z pracy? Czy osiągnięcie tego wieku jest uzasadnioną przyczyną wypowiedzenia umowy o pracę? O tym właśnie piszę w tym tekście. Jeśli szukasz odpowiedzi na te pytania, czytaj dalej.
Prawo do emerytury, a rozwiązanie umowy o pracę
Musisz wiedzieć, że przejście na emeryturę nie jest obowiązkiem, tylko prawem pracownika. Osiągnięcie wieku emerytalnego nie oznacza automatycznie zakazu dalszego wykonywania pracy.
W dzisiejszym świecie osoby w wieku emerytalnym są pełne sił. Biegają maratony, uprawiają kolarstwo, czy inne sporty, podróżują, wędrują po górach, więc dlaczego nie mogą pracować? Otóż mogą, a często robią to lepiej niż ich młodsi koledzy.
Najlepiej znanym przeze mnie przykładem jest moja mama, która zajmowała bardzo wysokie stanowisko w administracji samorządowej przez niemal 10 lat po osiągnięciu wieku emerytalnego i zarządzała zakładem pracy zatrudniającym setki pracowników. Co więcej swoje odejście przekładała kilka razy ze względu na prośby swojego przełożonego, który nie wyobrażał sobie pracy bez niej.
Czy jeśli Ty też jesteś takim pracownikiem jak moja mama, musisz obawiać się zwolnienia z pracy wraz z osiągnięciem wieku emerytalnego?
Wypowiedzenie umowy o pracę z powodu osiągnięcia wieku emerytalnego
Jeszcze kilkanaście lat temu miałbym dla Ciebie smutną wiadomość. Sąd Najwyższy stał bowiem na stanowisku, że wraz z uzyskaniem możliwości przejścia na emeryturę przez pracownika, pracodawca zyskiwał prawo do rozwiązania z nim umowy o pracę.
Szczęśliwie w 2009r. to przekonanie uległo zmianie. Uznano, że uzyskanie uprawnień emerytalnych nie może być samodzielną przyczyną wypowiedzenia umowy o pracę. Oczywiście mówimy o tych przypadkach, kiedy pracodawca musi wskazywać taką przyczynę, czyli o umowach zawartych na czas nieokreślony.
Co to oznacza samodzielną przyczyną? W teorii osiągnięcie wieku emerytalnego wiąże się z utratą sił witalnych. W teorii, bo z mojego kolarskiego doświadczenia wynika, że praktyce bardzo trudno goni się na rowerze się kolarza z siwymi włosami.
Natomiast jeśli po uzyskaniu prawa do emerytury wydajność pracownika spada lub ma on znaczne trudności z adaptacją do zmian w zakładzie pracy, to wówczas te okoliczności łącznie (tj. np. uzyskanie uprawnień emerytalnych wraz ze spadkiem wydajności) mogą stanowić podstawę do rozwiązania umowy o pracę.
Natomiast, jeśli pracownik świadczy pracę z efektywnością porównywalną do reszty młodszych kolegów, korzysta z nowych technologii, chętnie zdobywa nowe umiejętności, to osiągnięcie przez niego wieku emerytalnego niczego nie zmienia, w szczególności nie daje pracodawcy prawa, żeby go zwolnić.
W wypadku zwolnienia, pracownik może skutecznie odwołać się do sądu pracy i żądać zapłaty odszkodowania, a nawet uznania wypowiedzenia za bezskuteczne lub przywrócenia do pracy.
Zobacz więcej:
- Odszkodowanie za zwolnienie z pracy
- Przywrócenie do pracy
- Pozew do sądu pracy
- Odwołanie do wypowiedzenia umowy o pracę
Kiedy wiek emerytalny uzasadnia zwolnienie pracownika
Na tym jednak koniec dobrych wiadomości dla pracowników. Fakt przejścia na emeryturę, czy uzyskania uprawnień emerytalnych może mieć decydujące znaczenie w przypadku zwolnień z przyczyn niezależnych od pracownika.
W sytuacji kiedy pracodawca zmniejsza zatrudnienie, likwiduje lub łączy stanowiska pracy, a w związku z tym pojawia się potrzeba rozwiązania umowy o pracę z częścią pracowników wiek emerytalny ma znaczenie. Będzie tak np. w sytuacji, kiedy na likwidowanym stanowisku zatrudnionych jest kilku pracowników. Wtedy pracodawca może w pierwszej kolejności zwolnić tego, który osiągnął wiek emerytalny.
Podobnie będzie w sytuacji, kiedy łączone są dwa stanowiska pracy i trzeba jedną osobę zwolnić. Również wtedy uzasadnionym kryterium do zwolnienia może być uzyskanie prawa do emerytury.
