Rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron jest z reguły pokojowym sposobem zakończenia współpracy. Daje ono również szereg możliwości, które są wykluczone w przypadku jednostronnego rozwiązania umowy za wypowiedzeniem lub bez wypowiedzenia.

Porozumienie o rozwiązaniu umowy o pracę może zostać zawarte z inicjatywy każdej ze stron stosunku pracy (pracownika lub pracodawcy).

Dla skuteczności porozumienia bez znaczenia pozostaje to, która ze stron rozpoczęła rozmowy w tym zakresie. Jeśli to pracodawca występuje z propozycją zawarcia takiego porozumienia, ma to znaczenie z kontekście zwolnień grupowych i ewentualnego roszczenia pracownika o wypłatę odprawy.

Nie ma przewidzianej formy, w jakiej może zostać zawarte takie porozumienie (umowa o pracę może zostać rozwiązana nawet przez czynności dorozumiane). Jednak dla wyeliminowania sporów, które mogą na tym tle powstać w przyszłości, warto zawrzeć porozumienia w formie pisemnej.

Porozumienie może zostać zawarte przez pełnomocników, działających po stronie pracodawcy jak i pracownik.

Ograniczenia dotyczące możliwości zawarcia porozumienia rozwiązującego umowę o pracę

Rozwiązanie umowy w drodze porozumienia stron jest dopuszczalne w każdym przypadku.

Można w ten sposób rozwiązać każdą umowę o pracę (próbny, czas określony, nieokreślony).

Co więcej, za porozumieniem stron można rozstać się z pracownikiem podlegającym szczególnej ochronie przed rozwiązaniem umowy o pracę (pracownica w ciąży, pracownik objęty ochroną przedemerytalną), a także w sytuacji, kiedy wypowiedzenie umowy byłoby niedopuszczalne (np. kiedy pracownik jest na L4).

Jakie elementy powinno zawierać porozumienie o rozwiązaniu umowy o pracę?

Jedynym niezbędnym elementem porozumienia jest wyrażenie woli rozwiązania umowy o pracę.

Wszelkie inne postanowienia nie są obowiązkowe, ale czasem warto je zamieścić w treści porozumienia.

W kontekście uprawnień pracownika wynikających z ustawy o zwolnieniach grupowych (możliwość domagania się odprawy pieniężnej) rozsądnie ze strony pracownika jest wskazać, z czyjej inicjatywy nastąpiło zawarcie porozumienia.

Wskazanie przyczyn rozwiązania umowy o pracę za porozumieniem stron nie jest wymagane. Mimo wszystko, jeśli następuje ono z przyczyn pozostających po stronie pracodawcy, pracownik powinien zadbać, żeby ta przyczyna została wskazana w treści porozumienia. Po raz kolejny jest to element istotny z punktu widzenia wypłaty ewentualnej odprawy pieniężnej.

W treści porozumienia można ustalić datę rozwiązania umowy o pracę, nawet znacznie późniejszą niż data zawarcia porozumienia (nawet rok). Brak daty będzie z reguły powodował rozwiązanie umowy o pracę w chwili podpisania porozumienia.

Rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron jako ugoda pomiędzy pracownikiem a pracodawcą

Często rozwiązanie umowy o pracę następuje jak wynik ugody zawartej pomiędzy pracownikiem a pracodawcą, gdy wcześniej jedna ze stron złożyła oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę za wypowiedzeniem lub bez wypowiedzenia.

Wówczas z treści porozumienia stron powinno wynikać, że strona, która złożyła takie oświadczenie, cofa je za zgodą drugiej strony, a umowa rozwiązuje się za porozumieniem stron.

Wady i zalety rozwiązania umowy o pracę za porozumieniem stron:

•  możliwość bezpiecznego rozwiązania każdej umowy o pracę i z każdym pracownikiem (także chronionym)
•  możliwość precyzyjnego wskazania terminu rozwiązania umowy,
•  brak związania umową przez okres wypowiedzenia,
•  umożliwia bezkonfliktowe rozwiązanie umowy o pracę z dnia na dzień,
• bardzo ograniczone możliwości kwestionowania zawartego porozumienia (przeczytaj: Jak podważyć porozumienie o rozwiązaniu umowy o pracę)
• brak możliwości domagania się przez pracownika odszkodowania, skuteczne podważenie porozumienia przed sądem wiąże się z koniecznością powrotu do pracy