W Sądzie Pracy niewielka część spraw rozgrywa się wokoło wątpliwości natury prawnej (np. dotyczących sposobu interpretacji danego przepisu prawa). Znacznie większa część spraw uzależniona od wyników postępowania dowodowego oraz tzw. ustaleń faktycznych dokonanych przez Sąd na podstawie przeprowadzonych dowodów. W postępowaniu cywilnym sąd sam nie będzie szukał dowodów, na podstawie których może dokonać ustaleń faktycznych. Przedstawienie tych dowodów jest rolą stron procesu.
Zatem to strona (pracownik lub pracodawca) muszą zgłosić do Sądu prośbę o przeprowadzenie określonego dowodu – czyli, mówiąc bardziej fachowo – złożyć odpowiedni wniosek dowodowy.
Wniosek dowodowy powinien wskazywać rodzaj dowodu, jaki chcemy przeprowadzić oraz tzw. tezę dowodową, czy to o zamierzamy tym dowodem udowodnić. Jako przykłady tez dowodowych można wskazać:
– sposób świadczenia pracy przez pracownika,
– zachowanie pracownika w stosunku do współpracowników,
– fakt spożywania alkoholu przez pracownika w czasie pracy,
– brak zastrzeżeń kontrahentów pracodawcy do współpracy z pracownikiem itp.
Jeśli chodzi o szczegółowość tez dowodowych, to wyznaję zasadę, że powinna ona być zarysowana, a nie wskazana w sposób bardzo szczegółowy. O wiele lepszą tezą dowodową będzie zwrot dotyczący np. sposobu świadczenia pracy przez pracownika niż wskazujący określone zadania, które np. pracownik zrealizował lub których nie zrealizował.
Z jednej strony wskazanie zarysu tezy dowodowej pozwoli sędziemu właściwie zrozumieć naszą argumentację i przygotować się do sprawy. Nie raz zdarzało mi się, że sędzia sam zadawał świadkowi takie pytanie, które jeszcze lepiej wyjaśniało istotę rzeczy, niż pytania, które ja zadawałem.
Z drugiej strony procesy sądowe są dynamiczne, czasem trzeba zmienić lub co najmniej zmodyfikować linię obrony, co też będzie wiązać się ze zmianą pytań do świadka. Zbyt dokładne określenie tezy dowodowej daje wtedy mniej możliwości manewru, a uważny pełnomocnik strony przeciwnej może skutecznie utrudnić nam zadawanie pytań dotyczących okoliczności nie wskazanych w tezie dowodowej.
Do najczęstszych dowodów prowadzonych przez Sąd Pracy należą dowody:
– z przesłuchania świadków,
– z dokumentów,
– z opinii biegłego.
W przypadku złożenia wniosku o przeprowadzenie dowodu z przesłuchania świadka (np. innego pracownika lub kontrahenta pracodawcy) należy podać imię i nazwisko tej osoby, a także jej adres do doręczeń, pod który sąd będzie mógł wysłać wezwanie na rozprawę. W przypadku, gdy wniosek dotyczy dowodowy dotyczy innych pracowników pracodawcy, lub pracowników kontrahentów pracodawcy wystarczy jako adres do doręczeń wskazać adres zakładu pracy.
We wniosku o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego należy wskazać pytania, na jakie biegły ma odpowiedzieć w sporządzonej opinii, a także można wskazać specjalizację biegłego.
Składając wniosek o przeprowadzenie dowodu z dokumentu, który znajduje się w posiadaniu osoby trzeciej lub przeciwnika procesowego (w szczególności dotyczy to sytuacji, kiedy określone dokumenty są w posiadaniu pracodawcy np. określone uchwały zarządu, umowy zawarte z udziałem pracownika itd.), można dodatkowo zażądać, aby sąd zobowiązał tę osobę do przedstawienia wskazanego przez nas dokumentu.
