Jeśli podejrzewasz, że miało miejsce naruszenie przepisów przy zwolnieniu, masz prawo się bronić. Istnieje możliwość złożenia odwołania do sądu pracy i domagania się odszkodowania za bezprawne zwolnienie pracownika albo – w niektórych przypadkach – przywrócenia do pracy. Jak zawalczyć o swoje prawa? Jaki jest termin odwołania od wypowiedzenia umowy? Odpowiadam na te i wiele innych pytań z zakresu – wypowiedzenie umowy kwestionowanie.
Jak złożyć odwołanie od wypowiedzenia umowy o pracę?
Pracownik ma prawo dochodzić roszczeń przed sądem pracy, jeżeli uważa, że nastąpiło niezgodne z prawem zwolnienie. Odwołanie od wypowiedzenia należy złożyć do sądu pracy właściwego ze względu na siedzibę pracodawcy. Pozew do sądu pracy musi spełniać ogólne wymogi formalne właściwe dla pism procesowych. Oznacza to konieczność m.in./ :
- prawidłowego wskazania sądu, do którego jest kierowany,
- oznaczenia stron postępowania,
- jasnego sformułowania żądań,
- przedstawienia stanu faktycznego sprawy,
- uzasadnienia roszczeń poprzez opis faktów,
- dołączenia odpowiednich dowodów.
Jaki jest termin na odwołanie się od wypowiedzenia umowy o pracę?
Terminy odwołania od wypowiedzenia to kwestia istotna, bo ich niedochowanie może skutkować oddaleniem roszczenia pracowniczego. Odwołanie od wypowiedzenia umowy o pracę wnosi się do sądu pracy w ciągu 21 dni od dnia doręczenia pisma wypowiadającego umowę o pracę. Podobnie i termin żądanie przywrócenia do pracy lub odszkodowania biegnie od wypowiedzenia lub rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia przez pracodawcę, tj. od dnia, w którym oświadczenie pracodawcy doszło do pracownika w sposób pozwalający mu zapoznać się z jego treścią.
Czy pracownik może zakwestionować wypowiedzenie za porozumieniem stron?
Zakwestionowanie wypowiedzenia jeżeli zostało ono podpisane za porozumieniem stron jest trudne. Chcąc je zakwestionować należy wykazać, że składając podpis doszło do tzw. wad oświadczenia woli. A co to dokładnie znaczy?
- porozumienie zostało podpisane pod wpływem błędu (np. pracownik myślał, że podpisuje inny dokument)
- zostało zawarte pod przymusem (np. groźba utraty świadczeń, zastraszenie),
- osoba składająca podpis nie miała świadomości lub działała w stanie wyłączającym swobodę decyzji (np. upojenie alkoholowe)
- pracodawca celowo (podstępnie) wprowadza pracownika w błąd, by osiągnąć korzyść
Na jakiej podstawie można zakwestionować wypowiedzenie umowy o pracę?
Wypowiedzenie może zostać uznane za nieskuteczne z wielu przyczyn. Zakwestionowanie wypowiedzenia może odnosić się m.in. do tego że pracownik znajdował się w okresie ochronnym (np. urlop macierzyński, zwolnienie lekarskie, okres przedemerytalny). Wbrew pozorom wypowiedzenie w okresie ochronnym zdarza się dosyć często. Również i dyskryminacja w miejscu pracy i naruszenie zasady równego traktowania mogą być przyczyną uznania wypowiedzenia za bezskuteczne. Podważać wypowiedzenie może także z uwagi na niedopełnienie wymogów formalnych, np. brak konsultacji związkowej (jeśli pracownik jest członkiem związku zawodowego) czy brak zachowania formy pisemnej wypowiedzenia.
Jakie dokumenty są potrzebne do odwołania od wypowiedzenia?
Do odwołania należy dołączyć dokument wypowiedzenia, jak też umowę o pracę. Jeżeli do umowy były zawierane aneksy należy załączyć także je. Poza tym w odwołaniu musimy powołać dowody na bezzasadność lub niezgodność wypowiedzenia z przepisami. Mogą to być np. – np. korespondencja mailowa, notatki służbowe, ale też możemy powołać dowód z zeznań świadków. W przypadku wypowiedzenia np. podczas ciąży także dokumentacja lekarska.
Czy można zakwestionować wypowiedzenie w okresie próbnym?
Zakwestionowanie umowy na okres próby możliwe jest jedynie w szczególnych sytuacjach. Przede wszystkim ma miejsce gdy zwolnienie miało związek z dyskryminacją lub nierównym traktowaniem. Pracodawca, wypowiadając umowę na okres próbny, nie musi jednak wskazywać przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie. Sprawia to, że sprzeciw wobec wypowiedzenia za porozumieniem jest zadaniem trudnym. Z pewnością przydatna będzie wówczas konsultacja z prawnikiem prawa pracy.
Kiedy wypowiedzenie umowy o pracę jest bezprawne?
Wypowiedzenie umowy o pracę jest bezprawne, jeżeli jest nieuzasadnione lub niezgodne z prawem, w szczególności przepisami kodeksu pracy odnoszącymi się do wypowiadania umów. Dotyczy to zwłaszcza sytuacji, gdy pracodawca wypowiada umowę na czas nieokreślony bez podania rzeczywistej i konkretnej przyczyny lub gdy podana przyczyna jest fikcyjna i nieuzasadniona. Wypowiedzenie jest także bezprawne, jeśli zostało wręczone pracownikowi objętemu ochroną, np. kobiecie w ciąży. Każdy przypadek wypowiedzenia należy rozpatrywać indywidualnie pod kątem jego bezprawności.
Jakie odszkodowanie przysługuje za bezprawne zwolnienie z pracy?
Wysokość roszczenia, jakim jest odszkodowanie za bezprawne zwolnienie, jest uzależniona od rodzaju umowy z pracodawcą oraz długości okresu wypowiedzenia.
- Czas nieokreślony – W przypadku bezprawnego rozwiązania umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony – pracownik może żądać tyle, ile stanowiło jego wynagrodzenie za okres od 2 tygodni do 3 miesięcy. Odszkodowanie nie może być jednak niższe niż wynagrodzenie za okres wypowiedzenia.
- Czas określony – W przypadku wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas określony, której termin, do którego umowa ta miała trwać, określony w umowie upłynął przed wydaniem orzeczenia przez sąd pracy – odszkodowanie przysługuje w wysokości wynagrodzenia za czas, do upływu którego umowa miała trwać, nie więcej jednak niż za okres 3 miesięcy.
Jak napisać odwołanie od wypowiedzenia umowy o pracę?
Odwołanie od wypowiedzenia umowy o pracę należy złożyć na piśmie do sądu pracy w terminie 21 dni od doręczenia wypowiedzenia. Pismo powinno spełniać wymogi pisma procesowego i zawierać konkretne żądanie – np. przywrócenie do pracy lub odszkodowanie. Należy opisać okoliczności rozwiązania umowy i wskazać, dlaczego wypowiedzenie było niezgodne z prawem lub nieuzasadnione. Dobrze jest także wskazać na konkretne naruszenie przepisów prawa pracy. W pewnych sytuacjach można także rozważyć rozwiązanie, jakim jest mediacja pracownicza, jednak jej skuteczność zależy od dobrej woli obu stron i gotowości do kompromisu. Kontrola sądowa wypowiedzenia będzie dokonana z uwzględnieniem wszystkich okoliczności sprawy. Dlatego też ciężko jest stworzyć wzór pisma odwoławczego pracowniczego, a najlepszym rozwiązaniem jest udanie się po pomoc do prawnika specjalizującego się w prawie pracy.
Czy można wrócić do pracy po wygranej sprawie o niezgodne z prawem wypowiedzenie?
Wygrana w sprawie będzie oznaczać, że wypowiedzenie zostanie uznane za niebyłe, a umowa o pracę nie ulegnie rozwiązaniu po upływie terminu wypowiedzenia. Wniesienie żądania uznania wypowiedzenia umowy o pracę za bezskuteczne przestaje być możliwe, gdy okres wypowiedzenia dobiegnie końca w trakcie trwania postępowania przed sądem pracy. Z uwagi na długi czas trwania procesów sądowych, sytuacja taka występuje zazwyczaj przed wydaniem wyroku. Zakończenie biegu okresu wypowiedzenia uniemożliwia dochodzenie jego bezskuteczności, jednak otwiera drogę do wystąpienia z żądaniem przywrócenia do pracy na poprzednich warunkach. W przypadku uwzględnienia takiego roszczenia przez sąd, pracodawca będzie zobowiązany do ponownego zatrudnienia pracownika.
Ile kosztuje odwołanie od wypowiedzenia umowy o pracę?
Odwołanie się do sądu pracy od wypowiedzenia umowy o pracę jest wolne od wszelkich kosztów. Wyjątkiem są przypadki, gdy wartość przedmiotu sporu przekracza 50 000 zł. W przypadku przegranej sprawy, sąd może obciążyć pracownika kosztem zastępstwa procesowego prawnika reprezentującego pracodawcę, jednak jest to mały koszt – 180 zł.
Czy warto odwoływać się od wypowiedzenia umowy o pracę?
To czy warto odwołać się od wypowiedzenia, zależy od okoliczności danej sprawy. Jeżeli mamy podstawy ku temu, by twierdzić, że wypowiedzenie jest bezskuteczne, to warto podjąć działania.
