Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia nie zawsze jest uzależnione negatywnych i zawinionych działań pracownika. Pracodawca może rozwiązać w ten sposób umowę o pracę także z przyczyn, które nie są przez pracownika zawinione.
Przyczyny te zostały bezpośrednio wskazane przepisach prawa pracy. Pracodawca nie może w ramach treści umowy o pracę bądź innych zakładowych źródłach prawa pracy wskazać innych przyczyn, które także będą uzasadniać taki sposób rozwiązania umowy o pracę.
Mówiąc bardzo ogólnie ten tryb rozwiązania stosunku pracy uzasadnia czasowa nieobecność pracownika w zakładzie pracy. Będzie tu chodzić o nieobecność usprawiedliwioną, albowiem ta nieusprawiedliwiona nieobecność może być powodem rozwiązania umowy bez wypowiedzenia z winy pracownika.
Rozwiązanie umowy o pracę z powodu długotrwałej choroby pracownika
Pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia w przypadku długotrwałej niezdolności pracownika do pracy wywołanego chorobą.
Okres tej niezdolności uzależniony jest od stażu pracy pracownika u danego pracodawcy.
Jeśli ten staż wynosi mniej niż 6 miesięcy, już trzymiesięczna nieobecność będzie uzasadniać rozwiązanie umowy pracę bez wypowiedzenia.
W przypadku dłuższego stażu nieobecność musi trwać dłużej niż łączny okres pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku oraz pobierania świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze 3 miesiące, czyli łącznie 182 dni (270 jeśli nieobecność spowodowana jest gruźlicą).
Warto wskazać, że dłuższy okres nieobecności będzie dopiero uzasadniał rozwiązanie umowy w tym trybie z pracownikami, którzy co prawda nie posiadali odpowiedniego stażu pracy, jednak ich niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy albo chorobą zawodową.
Powyższe okresy nieobecności muszą być ciągłe. Pracownik może stawiając się do pracy choćby na jeden dzień, przerwać ten okres i tym samym uniemożliwić pracodawcy rozwiązanie umowy o prace na tej podstawie.
Warto jednak podkreślić, że pracownik musi być w tym dniu zdolny do pracy. Orzecznictwo Sądu Najwyższego stoi na stanowisku, że jeśli pracownik co prawda stawia się do pracy, jednak nadal jest niezdolny do jej wykonywania, to takie zachowanie nie może być uznane za przerwanie okresu nieobecności w pracy spowodowanej chorobą.
Nieobecność z innej przyczyny, niż choroba, jak powód rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia
Jeśli nieobecność pracownika w pracy nie jest spowodowana chorobą, pracodawca może rozwiązać z nim umowę o pracę bez wypowiedzenia, jeśli ta nieobecność trwa dłużej niż miesiąc. Na podstawie tego przepisu można rozwiązać umowę o pracę z pracownikiem odbywającym karę pozbawienia wolności.
W oparciu o powyższe zasady pracodawca nie może rozwiązać umowy o pracę bez wypowiedzenia z pracownicą w ciąży i w trakcie trwania urlopu macierzyńskiego, nawet jeśli jej niezdolność do pracy spowodowana stanem zdrowia podczas ciąży była dłuższa, niż w/w okresy.
Podobnie niedopuszczalne jest rozwiązanie w tym trybie umowy z pracownikiem w razie nieobecności pracownika w pracy z powodu sprawowania opieki nad dzieckiem – w okresie pobierania z tego tytułu zasiłku, a w przypadku odosobnienia pracownika ze względu na chorobę zakaźną – w okresie pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku.
Warto wspomnieć, że jeśli w ciągu 6 miesięcy od rozwiązania w ten sposób umowy o pracę, pracownik zgłosi gotowość do pracy po ustaniu przyczyn uzasadniających ten tryb zwolnienia, pracodawca powinien w miarę możliwości ponownie go zatrudnić. Pracownik może dochodzić tego uprawnienia w Sądzie Pracy.
