W dniu dzisiejszym Gazeta Wrocławska poinformowała o planowaniu masowych zwolnień pracowników we wrocławskiej fabryce Volvo.
Duża ilość pracowników, którzy mogą stracić pracy oznacza prawdopodobnie, że pracodawca będzie zmuszony do przeprowadzenia zwolnień grupowych w ramach ustawy z 2003 roku o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.
W związku z tym postanowiłem nakreślić kilka słów o uprawnieniach pracowników i obowiązkach pracodawców podczas dokonywania zwolnień grupowych.
Należy zacząć od tego, że powołana powyżej ustawa, zwana często „ustawą o zwolnieniach grupowych” obowiązuje jedynie wobec pracodawców zatrudniających co najmniej 20 osób.
Ze zwolnieniem grupowym mamy do czynienia w przypadku gdy pracodawca dokonuje wypowiedzenia umowy o pracę określonej liczbie pracowników w ciągu 30 kolejnych dni. Liczba pracowników kwalifikujących zwolnienie jako zwolnienie grupowe zależy od całkowitej liczby zatrudnianych pracowników przez danego pracodawcę.
Ze zwolnieniem grupowym mamy do czynienia w przypadku gdy:
- pracodawca zatrudniający nie więcej niż 100 pracowników rozwiązał umowy o pracę z grupą 10 pracowników,
- pracę utraciło 10 % pracowników, w przypadku gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 100 pracowników, ale nie więcej niż 300,
- pracodawca, który zatrudnia co najmniej 300 pracowników zwolnił przynajmniej 30 osób.
Jeśli pracodawca rozwiązał umowy o pracę z jego inicjatywy za porozumieniem stron z co najmniej pięcioma osobami, tych pracowników dolicza się do osób, którym pracodawca wypowiedział umowę o pracę, a jeśli łączna liczna tych osób przekroczy powyżej wskazane wartości również mamy do czynienia ze zwolnieniem grupowym. W ten sposób należy kwalifikować zwolnienie, jeśli np. pracodawca rozwiąże umowy o pracę za wypowiedzeniem z pięcioma pracownikami, a z kolejnymi pięcioma rozwiąże umowy za porozumieniem stron.
Kolejny warunkiem przyjęcia, że ma miejsce zwolnienie grupowe jest to, że przyczyny rozwiązania umów o pracę są zależne jedynie od pracodawcy.
W ramach procedury zwolnień grupowych pracodawca musi zawrzeć odpowiednie porozumienie z działającymi u niego organizacjami związkowymi bądź sporządzić regulamin zwolnień grupowych. Pracodawca jest także zobowiązany do dokonania odpowiednich zgłoszeń dokonywanych zwolnieniach do powiatowego urzędu pracy.
Pracownicy, z którymi pracodawca rozwiązał umowę o pracę w ramach zwolnienia grupowego mają możliwość dochodzenia odprawy pieniężnej w wysokości:
- 1-miesięcznego wynagrodzenia – jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 2 lata,
- 2-miesięcznego wynagrodzenia – jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy 2–8 lat,
- 3-miesięcznego wynagrodzenia – jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy ponad 8 lat.